Đất công trình năng lượng (DNL) là một loại đất đặc thù trong nhóm đất phi nông nghiệp, được Nhà nước quản lý và sử dụng với mục đích chính là xây dựng các công trình năng lượng phục vụ đời sống và phát triển kinh tế. Việc hiểu rõ về đất DNL, bao gồm các quy định và khả năng chuyển đổi mục đích sử dụng, là vô cùng quan trọng đối với các cá nhân và tổ chức có liên quan. Vậy, đất DNL là gì và có thể chuyển đổi mục đích sử dụng sang các loại đất khác hay không?
Trong bài viết này, Ngô Gia Holdings sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về những quy định pháp luật liên quan đến loại đất này.
Đất DNL là gì?
Đất DNL, viết tắt của Đất Công Trình Năng Lượng, là loại đất thuộc nhóm đất phi nông nghiệp theo phân loại của Việt Nam. Loại đất này được dành riêng cho việc xây dựng và vận hành các công trình năng lượng, bao gồm:
- Nhà máy điện và các công trình hỗ trợ như: trạm biến áp, hệ thống làm mát, kho chứa nguyên liệu, nước thải, nhiên liệu, vật liệu, và nhà điều hành.
- Nhà máy chế biến dầu khí, bao gồm: nhà xưởng, cơ sở kinh doanh, dịch vụ văn phòng, nhà máy sản xuất, sửa chữa và bảo dưỡng thiết bị máy móc.
- Hành lang an toàn của các thiết bị điện cần được duy trì, cùng với cơ sở khai thác nhà ga.
- Hồ, đập chứa, đường dẫn nước phục vụ cho nhà máy thủy điện và hệ thống truyền tải như trạm biến áp, đường dây tải điện, và hệ thống đường ống, kho chứa, máy bơm xăng dầu.
- Nhà máy chế biến dầu khí và nhà máy điện dầu.
Đất DNL được sử dụng chủ yếu cho các công trình năng lượng, phục vụ mục đích cung cấp điện năng cho đời sống. Các công trình năng lượng ngầm dưới mặt đất hoặc trên không mà không ảnh hưởng đến việc sử dụng đất mặt (không cần thu hồi đất) sẽ không được tính vào đất công trình năng lượng.
Nếu công trình năng lượng sử dụng đồng thời cho các mục đích khác như nuôi trồng thủy sản hoặc dịch vụ du lịch, ngoài việc ghi nhận là đất công trình năng lượng, cần phải thống kê thêm cho các mục đích phụ như nuôi trồng thủy sản và hoạt động kinh doanh, dịch vụ phi nông nghiệp.
Quy định về đất công trình năng lượng DNL mới nhất 2024
Các hành vi bị cấm khi sử dụng đất DNL
Theo Điều 12 của Luật Đất đai 2013, một số hành vi bị cấm khi sử dụng đất công trình năng lượng (DNL) bao gồm:
- Xâm phạm, làm hỏng hoặc lấn chiếm đất đai.
- Vi phạm các kế hoạch và quy hoạch sử dụng đất địa phương đã được phê duyệt.
- Không sử dụng đất đúng mục đích đã quy định cho loại đất DNL.
- Thực hiện không đúng các quy định pháp luật trong quá trình sử dụng đất.
- Tiến hành các giao dịch liên quan đến đất DNL mà không được sự chấp thuận từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Không thực hiện hoặc không hoàn thành đầy đủ các nghĩa vụ tài chính liên quan đến đất DNL.
- Chuyển nhượng hoặc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp không đúng hạn mức quy định.
- Lợi dụng quyền hạn để cung cấp thông tin sai lệch về đất đai, vi phạm quy định về quản lý đất.
- Cản trở hoặc gây khó khăn cho việc thực hiện quyền của người sử dụng đất DNL theo quy định pháp luật.
Quyền và nghĩa vụ của tổ chức được Nhà nước giao đất DNL
Theo Điều 173 Luật Đất đai 2013, quyền và nghĩa vụ của tổ chức được giao đất DNL không thu tiền sử dụng đất được quy định như sau:
- Tổ chức được giao đất DNL không thu tiền sử dụng đất có các quyền và nghĩa vụ chung như quy định tại Điều 166 và 170 của Luật này.
- Tổ chức này không có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho hoặc cho thuê quyền sử dụng đất; không thể thế chấp hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất; và không được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
Quyền của tổ chức được giao đất DNL:
- Được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất.
- Có quyền hưởng thành quả lao động và kết quả đầu tư từ việc sử dụng đất.
- Được hưởng lợi ích từ các công trình của Nhà nước phục vụ việc bảo vệ và cải tạo đất.
- Nhận sự hướng dẫn và hỗ trợ từ Nhà nước trong việc cải tạo và bồi bổ đất.
- Được Nhà nước bảo vệ quyền lợi hợp pháp về đất đai khi bị xâm phạm.
- Có khả năng yêu cầu bồi thường theo quy định của Luật khi Nhà nước thu hồi đất.
- Được quyền khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện liên quan đến việc vi phạm quyền sử dụng đất và các hành vi pháp luật khác.
Nghĩa vụ của tổ chức được giao đất DNL:
- Sử dụng đất đúng mục đích, tuân thủ ranh giới thửa đất và quy định về độ sâu cũng như chiều cao trên không; bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất.
- Đăng ký đất đai và hoàn tất các thủ tục khi có sự thay đổi như chuyển đổi, chuyển nhượng.
- Thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật và bảo vệ đất.
- Tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường và không làm tổn hại đến quyền lợi hợp pháp của người khác liên quan đến đất.
- Tuân thủ quy định khi phát hiện vật thể trong lòng đất.
- Phải trả lại đất khi Nhà nước thu hồi hoặc khi hết thời hạn sử dụng mà không được gia hạn.
Ngoài những quy định chung, tổ chức sở hữu đất DNL còn có các quy định riêng biệt như không được chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê quyền sử dụng đất; không được thế chấp hoặc đầu tư quyền sử dụng đất.
Đất DNL có được phép xây dựng không?
Đất DNL là loại đất phi nông nghiệp thuộc sở hữu của Nhà nước và chỉ có thể được xây dựng khi có sự cho phép từ Nhà nước và các cơ quan có thẩm quyền. Do đó, nếu muốn xây dựng trên đất DNL, bạn cần phải trình đơn và chờ sự phê duyệt từ các cơ quan liên quan. Việc xây dựng chỉ được thực hiện cho các công trình năng lượng, đúng với mục đích ban đầu của đất DNL.
Đất DNL có thể chuyển đổi thành đất thổ cư không?
Đất DNL, vốn dành cho các công trình liên quan đến năng lượng nhằm phục vụ cộng đồng, không được phép chuyển đổi thành đất thổ cư. Tuy nhiên, loại đất này có thể được chuyển đổi sang đất nông nghiệp, kết hợp với các hoạt động khác như nuôi trồng thủy sản, kinh doanh, và du lịch.
Hiện nay, nhiều địa phương đang phổ biến việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất công trình năng lượng sang đất nông nghiệp nhằm tránh lãng phí tài nguyên đất, đồng thời kết hợp với các dịch vụ kinh doanh, du lịch và nuôi trồng thủy sản. Quá trình này cần phải có sự chấp thuận và kiểm duyệt từ các cơ quan chức năng.
Quy trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất DNL
Khi có nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất DNL, chủ sở hữu cần chuẩn bị hồ sơ bao gồm:
- Đơn đăng ký biến động đất đai và tài sản gắn liền với đất.
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và các tài sản khác gắn liền với đất.
Sau khi hoàn thiện, hồ sơ cần được nộp tại văn phòng hoặc cơ quan có thẩm quyền để được xét duyệt. Quy trình cụ thể bao gồm:
- Gửi hồ sơ đến cơ quan chức năng có thẩm quyền.
- Cơ quan chức năng tiếp nhận, kiểm tra và tiến hành xét duyệt.
- Sau khi kiểm duyệt, chủ sở hữu ký cam kết tuân thủ các quy định sử dụng đất.
Sau khi ký cam kết, chủ sở hữu nhận quyết định cuối cùng và thực hiện quy hoạch, khai thác đất theo quy định.
Việc tuân thủ quy trình này đảm bảo việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất DNL được thực hiện đúng theo quy định pháp luật.
Lệ phí chuyển đổi đất DNL
Theo Khoản 1 Điều 7 Nghị định 140/2016/NĐ-CP của Chính phủ, các khoản phí chuyển đổi đất DNL bao gồm:
- Lệ phí trước bạ = Diện tích đất x Giá đất x 0,5%
- Thuế thu nhập cá nhân áp dụng trên 25% thu nhập tính thuế.
Các khoản phí khác như phí địa chính, phí thẩm định.
Hy vọng bài viết đã mang lại cho bạn những thông tin hữu ích về đất DNL cũng như những quy định pháp luật liên quan. Việc tuân thủ các quy định pháp luật là điều kiện tiên quyết để đảm bảo sử dụng đất đúng mục đích và hợp pháp. Nếu có ý định chuyển đổi đất DNL, bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng và thực hiện theo đúng quy trình để tránh những rủi ro pháp lý.
