Khi bị chậm cấp sổ đỏ, nhiều người không khỏi lo lắng về quyền lợi của mình trong việc sở hữu tài sản. Theo quy định của luật đất đai mới nhất, quy trình cấp sổ đỏ đã được điều chỉnh với nhiều điểm thay đổi đáng chú ý, nhằm bảo vệ quyền lợi người dân và đảm bảo tính minh bạch. Tuy nhiên, nếu gặp phải tình huống bị chậm cấp sổ đỏ, việc nắm rõ cách xử lý theo quy định pháp luật sẽ giúp bạn giải quyết nhanh chóng và hiệu quả, đảm bảo quyền sở hữu hợp pháp của mình.
Khi nào bị coi là chậm cấp Sổ đỏ?
Khoản 1 Điều 22 Nghị định 101/2024/NĐ-CP có quy định thời gian cấp Sổ đỏ như sau:
“1. Đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất lần đầu là không quá 20 ngày làm việc; cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu là không quá 03 ngày làm việc.”
Như vậy, tổng thời gian để hoàn tất thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ, Sổ hồng) không vượt quá 23 ngày kể từ khi hồ sơ đầy đủ được nộp.
Đối với các khu vực miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, hoặc những nơi có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, thời hạn này được kéo dài thêm 10 ngày, tức là tối đa 33 ngày.
Thời gian xử lý này không bao gồm các khoảng thời gian sau:
- Ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật;
- Thời gian cơ quan có thẩm quyền xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai;
- Thời gian người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính và việc xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai;
- Thời gian trưng cầu giám định, niêm yết công khai, hoặc đăng tin trên các phương tiện truyền thông;
- Thời gian giải quyết các thủ tục thừa kế khi người sử dụng đất hoặc chủ sở hữu tài sản qua đời trước khi nhận Giấy chứng nhận.
Khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan chức năng phải cung cấp Phiếu tiếp nhận, trong đó có ghi rõ ngày trả kết quả. Nếu sau 23 ngày (hoặc 33 ngày đối với các khu vực đặc thù) kể từ khi hồ sơ hợp lệ được nộp mà không có kết quả, thì trường hợp này được coi là chậm cấp Sổ đỏ, ngoại trừ các trường hợp được miễn tính thời gian nêu trên.
Chậm cấp Sổ hồng, Sổ đỏ phải trả lời bằng văn bản?
Việc chậm cấp Sổ hồng, Sổ đỏ cần phải được giải thích bằng văn bản theo quy định. Sau khi hết thời gian xử lý thủ tục, cơ quan có thẩm quyền phải hoàn thành việc cấp Sổ đỏ và trực tiếp trao cho người nộp hồ sơ, hoặc gửi về UBND xã, phường, thị trấn để trao tại địa phương.
Trong trường hợp hồ sơ không đủ điều kiện hoặc có sự chậm trễ trong giải quyết, cơ quan giải quyết phải trả lại hồ sơ kèm theo thông báo bằng văn bản, nêu rõ lý do không thực hiện thủ tục. Điều này được quy định rõ tại khoản 8 Điều 19 Nghị định 61/2018/NĐ-CP: nếu hồ sơ không đủ điều kiện, cơ quan phải cung cấp Phiếu từ chối kèm lý do và nhập thông tin từ chối vào hệ thống điện tử. Thông báo phải được thực hiện trong thời gian quy định xử lý hồ sơ.
Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều nơi không tuân thủ quy định này. Thay vì trả lời bằng văn bản, cơ quan thường chỉ phản hồi bằng lời nói với nhiều lý do khác nhau như người ký đi công tác, hồ sơ phức tạp, hoặc đơn giản chỉ trả lời rằng “khó cấp” hoặc “chưa hoàn tất”.
Cách xử lý khi bị chậm cấp sổ đỏ theo luật mới
Việc chậm trễ trong cấp Sổ đỏ, Sổ hồng so với thời hạn quy định là tình trạng rất phổ biến, thậm chí có những trường hợp kéo dài hàng tháng hoặc thậm chí nhiều năm dù người dân đã đáp ứng đủ điều kiện. Trong trường hợp gặp phải tình huống này, người dân có thể áp dụng nhiều biện pháp để giải quyết như: liên hệ để hỏi thông tin, gửi kiến nghị, nộp đơn khiếu nại hoặc tiến hành khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình.
Hỏi, kiến nghị về việc chậm cấp Sổ đỏ
Khi gặp tình trạng chậm cấp Sổ đỏ, người dân có nhiều cách để xử lý, từ việc khiếu nại, khởi kiện đến đơn giản là hỏi và kiến nghị về tình trạng chậm trễ. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi và tuân thủ đúng quy định pháp luật, việc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền cung cấp câu trả lời bằng văn bản là rất cần thiết, vì:
(1) Văn bản trả lời chính thức nêu rõ lý do chậm cấp không chỉ là tuân thủ đúng quy định của pháp luật, mà còn tạo sự ràng buộc trách nhiệm đối với cơ quan nhà nước và cá nhân có thẩm quyền liên quan.
(2) Các văn bản này có thể được sử dụng làm chứng cứ nếu sau này người dân muốn khiếu nại hoặc khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình.
Ngoài ra, nếu cơ quan hoặc cá nhân có thẩm quyền không cung cấp văn bản phản hồi, hành động “không thực hiện” này cũng có thể trở thành đối tượng để khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính.
Khiếu nại khi bị chậm cấp Sổ đỏ
Khi bị chậm cấp Sổ đỏ, người dân có quyền khiếu nại lên cơ quan hành chính hoặc cá nhân có thẩm quyền yêu cầu xem xét lại quyết định hoặc hành vi của họ. Khiếu nại này nhằm kiểm tra tính hợp pháp và hợp lý của việc chậm trễ trong quy trình cấp Sổ đỏ.
Do cơ quan có thẩm quyền tự đánh giá lại quyết định của chính mình, nên trong một số trường hợp, việc thừa nhận sai sót có thể không phổ biến.
Tuy nhiên, người dân cần hiểu rõ quy định của Luật Khiếu nại để thực hiện quyền khiếu nại đúng cách nếu quyết định đó gây ảnh hưởng đến quyền lợi của họ.
Điều kiện để khiếu nại
Ngoài việc cần có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi chậm giải quyết hồ sơ cấp Sổ đỏ là trái pháp luật, người khiếu nại còn phải đáp ứng thêm một số điều kiện khác để đảm bảo quyền lợi của mình được bảo vệ đúng pháp luật.
Thẩm quyền giải quyết khiếu nại
Hiểu rõ thẩm quyền giải quyết khiếu nại là rất quan trọng để người khiếu nại có thể chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và gửi đúng cơ quan chức năng.
Theo quy định tại Điều 17, 18, và 19 của Luật Khiếu nại 2011, thẩm quyền giải quyết khiếu nại liên quan đến việc chậm cấp Sổ đỏ (hay còn gọi là quyết định hành chính, hành vi hành chính) được quy định như sau:
- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã (xã, phường, thị trấn), Trưởng phòng thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện và các chức danh tương đương có thẩm quyền giải quyết lần đầu đối với các quyết định, hành vi hành chính của chính mình hoặc của người thuộc quyền quản lý trực tiếp.
- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền:
- Giải quyết khiếu nại lần đầu liên quan đến quyết định, hành vi hành chính của chính mình.
- Giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định, hành vi hành chính của Chủ tịch UBND cấp xã hoặc Trưởng phòng đã giải quyết lần đầu nhưng còn bị khiếu nại, hoặc khiếu nại lần đầu đã quá hạn mà chưa được giải quyết.
- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định, hành vi hành chính của Chủ tịch UBND cấp huyện đã giải quyết lần đầu nhưng còn tiếp tục bị khiếu nại hoặc quá thời hạn mà chưa giải quyết.
Hình thức khiếu nại
Theo Điều 8 Luật Khiếu nại 2011, khiếu nại về việc chậm cấp Sổ đỏ có thể được thực hiện bằng cách nộp đơn hoặc khiếu nại trực tiếp đến cơ quan có thẩm quyền.
Trình tự giải quyết khiếu nại lần đầu
Bước 1: Nộp và tiếp nhận đơn khiếu nại
Người khiếu nại cần nộp đơn trực tiếp cho cá nhân hoặc cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định ở mục 4.2.
Bước 2: Thụ lý đơn khiếu nại
- Trong vòng 10 ngày kể từ khi nhận được đơn, nếu đơn thuộc thẩm quyền giải quyết, người có thẩm quyền sẽ tiến hành thụ lý và thông báo về việc này.
- Trường hợp từ chối thụ lý, phải nêu rõ lý do.
Bước 3: Xác minh nội dung khiếu nại
Tiến hành kiểm tra và xác minh các nội dung liên quan đến khiếu nại.
Bước 4: Tổ chức đối thoại
Cơ quan thụ lý sẽ tổ chức buổi đối thoại giữa các bên liên quan nhằm giải quyết vấn đề khiếu nại.
Bước 5: Ban hành quyết định giải quyết khiếu nại
- Người giải quyết khiếu nại sẽ ra quyết định sau khi xem xét kỹ lưỡng nội dung.
- Thông báo kết quả: Trong vòng 3 ngày làm việc từ khi có quyết định, người giải quyết phải gửi kết quả đến:
- Người khiếu nại;
- Thủ trưởng cấp trên hoặc cơ quan có thẩm quyền liên quan;
- Cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp.
Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu
Theo Điều 28 Luật Khiếu nại 2011:
- Thời hạn giải quyết không quá 30 ngày kể từ khi thụ lý, đối với các vụ việc phức tạp, thời gian có thể kéo dài đến 45 ngày.
- Đối với khu vực vùng sâu, vùng xa, thời hạn tối đa là 45 ngày, và trong các trường hợp phức tạp có thể kéo dài đến 60 ngày.
Khởi kiện trong trường hợp chậm cấp Sổ đỏ
Khi bị chậm hoặc từ chối cấp Sổ đỏ, người dân có thể khởi kiện hành chính đối với quyết định hoặc hành vi hành chính liên quan. Quá trình khởi kiện này sẽ tuân theo các quy định về thủ tục khởi kiện vụ án hành chính.
Thời hiệu khởi kiện
Thời hiệu khởi kiện là khoảng thời gian mà cá nhân, tổ chức có quyền nộp đơn yêu cầu Tòa án giải quyết vụ việc hành chính nhằm bảo vệ quyền lợi của mình. Nếu quá thời hạn này, quyền khởi kiện sẽ mất hiệu lực.
Theo quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 116 của Luật Tố tụng hành chính 2015, thời hạn khởi kiện trong trường hợp chậm hoặc từ chối cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là 01 năm, tính từ ngày cá nhân nhận được hoặc biết về quyết định, hành vi từ chối.
Hồ sơ khởi kiện
Hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm:
- Đơn khởi kiện theo mẫu.
- Các tài liệu và chứng cứ chứng minh rằng quyền lợi hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm.
- Giấy tờ tùy thân như Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân, hoặc hộ chiếu còn thời hạn.
Trình tự và thủ tục khởi kiện
Bước 1: Nộp đơn và hồ sơ khởi kiện lên Tòa án có thẩm quyền.
Bước 2: Tòa án tiếp nhận và xem xét đơn khởi kiện.
Bước 3: Tòa án thụ lý vụ án nếu hồ sơ hợp lệ.
Bước 4: Chuẩn bị xét xử. Theo khoản 1 Điều 130 Luật Tố tụng hành chính 2015, thời hạn chuẩn bị xét xử là 4 tháng từ ngày thụ lý. Trong trường hợp vụ án phức tạp hoặc có trở ngại, Chánh án có thể gia hạn thêm một lần, nhưng không quá 2 tháng.
Bước 5: Tòa án tiến hành xét xử vụ án theo quy định.
Nên lựa chọn khiếu nại hay khởi kiện khi bị chậm cấp Sổ đỏ?
Việc khiếu nại hay khởi kiện trong trường hợp bị chậm cấp Sổ đỏ đều có một số điểm chung như:
- Khó khăn trong việc thu thập chứng cứ để chứng minh rằng cơ quan hành chính hoặc cá nhân có thẩm quyền đã vi phạm.
- Tỷ lệ thành công khi khiếu nại hoặc thắng kiện trong lĩnh vực này thường thấp hơn so với các vụ việc hành chính khác hoặc vụ án dân sự.
- Nhiều người dân thường chờ đợi và hỏi lý do thay vì yêu cầu văn bản trả lời chính thức, hoặc nếu có yêu cầu, các cơ quan và cá nhân có thẩm quyền thường không phản hồi bằng văn bản đúng hạn.
Để quyết định nên khiếu nại hay khởi kiện, người dân cần hiểu rõ ưu điểm và nhược điểm của mỗi phương thức.
Việc chậm cấp Sổ đỏ không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân mà còn gây ra nhiều phiền toái trong các giao dịch đất đai. Bằng cách nắm vững 3 phương thức xử lý gồm khiếu nại, khởi kiện và yêu cầu giải quyết trực tiếp từ cơ quan có thẩm quyền, người dân có thể chủ động bảo vệ quyền lợi của mình. Điều quan trọng là cần hiểu rõ các quy định pháp lý liên quan, thu thập đầy đủ chứng cứ và kiên trì thực hiện các bước theo đúng quy trình để đạt được kết quả mong muốn. Hy vọng bài viết Ngô Gia Holdings chia sẻ đã mang lại cho bạn đọc những thông tin hữu ích!
